Lễ hội Katê - nét đẹp văn hóa đặc sắc của người Chăm Ninh Thuận

Ngày Tết của đồng bào Chăm

Katê là một trong những lễ hội quan trọng và mang đậm tính dân gian lớn nhất của người Chăm. Katê là lễ cúng để tưởng nhớ thần Cha, còn Cambun là lễ cúng tưởng nhớ thần Mẹ. Thần Cha thuộc “dương” còn thần Mẹ thuộc “âm” nên Katê được tổ chức vào thượng tuần trăng (01 tháng 7 lịch Chăm), Cambun được tổ chức vào hạ tuần trăng (15 tháng 9 lịch Chăm) ở đền/tháp.

Lễ hội Katê được diễn ra trong một không gian rộng lớn và thời gian kéo dài. Ngày mồng 01 tháng 7 lịch Chăm được gọi là ngày lễ chính tại đền/tháp, còn lễ hội Katê kéo dài cả tháng, nên mới có câu “bilan Katê” (tháng Katê). Đến với lễ hội Katê, du khách sẽ được hòa vào đoàn người rước Y trang (của thần Mẹ xứ sở Pô Inư Nư gar, vua Pô Klông Garai, vua Pô Rômê) do người Raglai gìn giữ. Các lễ chính trong ngày lên tháp (1/7 lịch Chăm) gồm có lễ rước y trang lên tháp, lễ mở cửa tháp, lễ mộc dục (tắm tượng và mặc y phục) và cuối cùng là đại lễ (lễ chính). Sau Katê đền/tháp là Katê làng. Các làng chọn ra các ngày thứ tư hoặc thứ bảy trong tuần để tổ chức đồng thời thông báo cho cả làng biết và mang bánh trái đến cúng tại nhà làng. Katê làng nhằm để cúng thần làng và tưởng nhớ những người có công đối với làng. Sau Katê làng là đến Katê gia đình, dòng tộc. Trước tiên nó được tổ chức trong gia đình nhà Cả sư Po Adhia sau đó mới đến các gia đình dòng tộc khác.

Ngày nay, Katê đã trở thành một lễ hội mang đầy đủ tính chất “lễ” và “hội”, Katê không chỉ là một nghi lễ hay lễ hội mà nó đã thực sự trở thành ngày Tết đối với đồng bào Chăm nói chung và người Chăm Ahier nói riêng. Với nền văn hóa Chăm đặc sắc, đa dạng vẫn đang hiện hữu trong đời sống của người Chăm Ninh Thuận, các làng nghề truyền thống vẫn còn lưu giữ được bản sắc văn hóa mà chỉ tận mắt du khách mới cảm nhận hết được giá trị của nó.

Lễ hội Katê 2020

Lễ hội Katê 2020 sẽ được tổ chức từ ngày 15-18/10. Trong ngày này, khung cảnh các Tháp Chăm sẽ tràn ngập sắc màu rực rỡ của trang phục truyền thống và niềm vui rạng ngời của mọi người dân Chăm. Đây là một nét văn hoá được du khách quan tâm khi đến Ninh Thuận vào dịp tháng 10 năm nay. Thời gian, địa điểm tổ chức các hoạt động cụ thể như sau:

Tại Khu vực đền Pô Inư Nưgar: Vào 13h30 ngày 15/10, nhân dân các thôn Hữu Đức, Tân Đức, Thành Đức xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước tổ chức lễ đón, rước y trang Pô Inư Nưgar từ đồng bào người Raglai thôn Tà Nô, xã Phước Hà, huyện Thuận Nam về đền thờ trong thôn Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước; vào 6h30 ngày 16/10/2020 sẽ diễn ra lễ rước y trang từ đền thờ trong ra đền thờ ngoài thuộc thôn Hữu Đức.

Khu vực Tháp Pô Klong Girai: Vào 6h30 ngày 16/10/2020 tiến hành lễ rước y trang từ đền thờ Pô Klong Girai, thôn Phước Đồng 2, thuộc xã Phước Hậu lên tháp Pô Klong Girai thuộc phường Đô Vinh, Tp. Phan Rang - Tháp Chàm.

Khu vực tháp Pô Rômê: Vào 6h30 ngày 16/10 diễn ra Lễ rước y trang từ đền thờ Pô Rômê trong thôn Hậu Sanh lên tháp Pô Rômê thuộc xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước; từ ngày 17-18/10 tổ chức Lễ hội Katê tại các làng Chăm theo đạo Bàlamôn thuộc 4 huyện Ninh Phước, Thuận Nam, Thuận Bắc và thôn Thành Ý thuộc xã Thành Hải, Tp.Phan Rang -Tháp Chàm.

Lễ hội Katê Ninh Thuận 2020 hứa hẹn sẽ mang đến cho du khách và người dân địa phương những trải nghiệm khó quên, góp phần tô đậm thêm nét bản sắc văn hóa truyền thống của người Chăm Ninh Thuận.

Theo Thanh Phương – Phan Vi

"http://baodulich.net.vn/Le-hoi-Kate---net-dep-van-hoa-dac-sac-cua-nguoi-Cham-Ninh-Thuan-03-24223.html"